فولاد مبارکه را به وسعت ایران میبینیم که روز به روز گستره عملکردی آن در حال گسترش است. یکی از اهداف خود را مسئولیتپذیری برای خلق آینده بهتر تعریف کردهایم و وظیفه ما صرفا تولید فولاد نیست. چشمانداز این مجموعه آن است که مبارکه الگوی ملی بنگاهداری باشد. فلسفه عملکردی این بنگاه از ابتدا صرفا تولید محصولات فولادی نبوده است؛ بلکه یکی دیگر از اهداف قرارگیری در جمع ۲۰تولیدکننده برتر فولاد جهان است.
به گزارش اقتصاد ملت؛ دکتر محمدیاسر طیبنیا مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه در نشست خبری خود با خبرنگاران در خصوص عملکرد این شرکت در سالی که گذشت؛ گزارش مفصلی ارائه کرد و در ادامه پاسخگوی سؤالات خبرنگاران حاضر در نشست بود.
دکتر طیبنیا در این نشست به ویژگیها و شاخصههای یک بنگاه اقتصادی موفق اشاره کرد و گفت: «سودآوری پایدار»، «رشد، توسعه و افزایش رقابتپذیری و استفاده از فناوریهای جدید»، «شفافیت در کار و دور از فساد بودن» و «مسئولیتپذیری» از جمله ویژگیها و شاخصههای یک بنگاه اقتصادی موفق است.
وی در ادامه با بیان اینکه یک بنگاه اقتصادی موفق از چند جنبه شناسایی میشود، گفت: این بنگاه اقتصادی باید سودآوری پایدار داشته باشد؛ در واقع منابعی که در اختیار میگیرد را به خلق ارزش برای جامعه و سهامداران تبدیل کند. دومین ویژگی بنگاه اقتصادی موفق رشد، توسعه و افزایش رقابتپذیری است؛ بنگاهی که رشد و توسعه پیدا نکند و در فضای رقابتی کشور نتواند پیشرفت کند؛ بنگاه اقتصادی موفقی نیست. یک بنگاه اقتصادی موفق باید همواره با رشد، توسعه و حرکت به سمت فناوری جدید خود را به روز کند.
دکتر طیبنیا سومین ویژگی بنگاه موفق را «شفافیت در کار» دانست و گفت: یک بنگاه اقتصادی موفق باید شفاف و به دور از هر گونه فساد کار کند. اما ویژگی چهارم یک بنگاه اقتصادی موفق این است که نمیتواند جامعه پیرامونی خود را نادیده بگیرد و باید شهروند مسئولیتپذیری باشد. یعنی خود را در حل مسائل و مشکلات پیرامون مسئول بداند.
ارزش 510 همتی فولاد مبارکه
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه با اشاره به ارزش بازار ۵۱۰ همتی فولاد مبارکه عنوان کرد: این بنگاه اقتصادی سهم ۱.۵ درصدی در تولید ناخالص داخلی کشور و ۶ درصدی در صنعت دارد. امروز در زنجیره تامین گسترده بیش از دو هزار و ۵۰۰ تا سه هزار شرکت وجود دارند که تامینکننده فولاد مبارکه هستند. همچنین شبکه عظیم از مشتریان بزرگی که با فولاد کار میکنند؛ بالغ بر یک هزار مشتری و مصرفکننده هستند.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه فولاد مبارکه بزرگترین تولیدکننده ورقهای فولادی تخت در خاورمیانه و شمال آفریقا محسوب میشود، گفت: فولاد مبارکه در تولید فولاد در کشور سهم ۳۴ درصدی و در منطقه منا سهم ۲۰ درصدی دارد و بزرگترین تولیدکننده آهناسفنجی محسوب میشود.
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه در ادامه افزود: ایران در جهان رتبه دهم تولید فولاد را دارد. فولاد مبارکه از ۳۰ میلیون تن تولید فولاد در کشور؛ ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تن آن را محقق کرد و از این نظر سهم ۳۴ درصدی را در تولید فولاد کشور بر عهده دارد.
وی با بیان اینکه در این بنگاه از ۱۰۰ درصد ظرفیت اسمی استفاده شده است، تاکید کرد: استفاده از ۱۰۰ درصد ظرفیت اسمی در حالی است که میانگین استفاده از ظرفیت اسمی حدود ۶۵ درصد است.
تحقق 61 رکورد تولید در بخشهای مختلف
دکتر طیبنیا در ادامه به رکوردهای این شرکت در سال گذشته اشاره کرد و گفت: سال قبل بیش از ۶۱ رکورد تولید در بخشهای مختلف داشتیم و فولاد مبارکه در این مدت موفق شد تا رکوردهایی نظیر رشد ۷.۱ درصدی کلاف گرم، رشد ۱۰.۳ درصدی تختال، رشد ۳.۸ درصدی گندله و رشد ۱۰.۴ درصدی آهناسفنجی را به ثبت برساند. این رکوردها در شرکتی اتفاق افتاده که خود پیش از این نیز رکورددار تولید در این محصولات بوده؛ به نوعی مبارکه رکورد خود را شکسته است. همچنین قصد داریم تا کل نیازهای کشور و نیازهای صادراتی را در افق ۱۴۰۴ پوشش بدهیم تا از واردات ورقهای فولادی جلوگیری کنیم.
وی با بیان اینکه سال گذشته رکود بزرگی در محصولات فولادی حاکم بود، اما با این وجود رکوردهای زیادی توسط مجموعه فولاد شکسته شد، بیان کرد: دستاوردهای مذکور در شرایطی اتفاق افتاد که شرکت با سه ماه قطعی گاز و برق روبهرو بود. به نوعی که این رکوردها بیانگر مدیریت منابع، تعمیرات و زمان در فولاد مبارکه است. البته این دستاوردها در تمامی شرکتهای فولاد مبارکه اتفاق افتاده است و مجموعههای متصل به فولاد نیز در زمینه تولید محصولات مختلف رکوددار بودهاند. بنابراین این دستاوردها یک نهضت است که تمامی مجموعههای متصل به فولاد رشد چشمگیر تولید را تجربه کردهاند.
دکتر طیبنیا با بیان اینکه در مدیریت این بنگاه اقتصادی پنج جهتگیری در نظر گرفته شده است، تصریح کرد: اولین جهتگیری استفاده حداکثری از ظرفیتهای تولید است. در کشور ظرفیتهای فراوانی ایجاد شده و در بسیاری از زمینهها نیازی به توسعه نداریم و صرفا باید از آنها استفاده شود. بسیاری از صنایع در کشور با زیر ۳۰ درصد ظرفیت در حال فعالیت هستند. دومین جهتگیری؛ توسعه کمی، کیفی و متوازن است. مورد سوم توسعه سرمایه انسانی است که ضامن دو جهتگیری قبلی است؛ به معنای دیگر بدون این مورد دو جهتگیری قبل را نمیتوان محقق کرد.
تبدیل شدن به صنعت سبز
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه همچنین مطرح کرد: چهارمین جهتگیری؛ تمرکز بر فناوریهای نوین است که از اواسط سال ۱۳۹۹ آغاز شد. بسیاری از شرکتها این جهتگیری را بعد از سخنان رهبری در سال گذشته شروع کردند، اما فولاد مبارکه از سال ۱۳۹۹ به طور جدی این جهتگیری را در دستور کار خود قرار داد. پنجمین جهتگیری تبدیل شدن به یک صنعت سبز است. امروز در تفکر بسیاری از مردم به واسطه موج صنعتستیزی دشمنان صنعت مولد آلودگی و بسیاری از نابسامانیها و مشکلات معرفی میشود؛ در حالی که صنعت میتواند برای بشر سراسر فایده باشد.
دکتر طیبنیا با بیان اینکه اکنون نزدیک به دو هزار مگاوات نیروگاه در دست و مسیر احداث داریم، اظهار داشت: همچنین دو میدان گازی در دست مطالعه است و با راهاندازی و تکمیل این طرح در چند سال آینده علاوه بر تامین گاز خود؛ میتوانیم به شبکه گازرسانی نیز کمک کنیم.
وی همچنین گفت: در بخش حملونقل نیز ۵۰ لکوموتیو خریداری کردهایم که نیمی از آنها در حال استفاده است. در مجموع ۸۰ دستگاه در فولاد مبارکه وجود دارد و ۸۰ دستگاه دیگر هم در حال خرید است؛ ضمناینکه برای تقویت این بخش نیز ۵۰ دستگاه کامیون خریداری شده است.
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه عنوان کرد: انتظار سرمایهگذاری از فولاد در حوزههای مختلف وجود دارد. به همین علت ۵.۸ میلیارد دلار در حوزههای مختلف زیرساختی و زیربنایی و زنجیره فولاد تعریف کردیم.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه مبارکه یک شرکت توسعهای است، گفت: رشد میزان سرمایهگذاری این شرکت در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹؛ ۱۰ برابر بوده است. برای سرمایهگذاری تنها پول نیاز نیست و برای این کار باید مطالعات زیادی صورت بگیرد که در مبارکه این اتفاق افتاده است. هدف امسال فولاد مبارکه ۸۱ همت سرمایهگذاری است و قرار است در افق ۱۴۰۴ حدود ۲۱۶ همت سرمایهگذاری در بخشهای مختلف برسیم.
نیروگاههای جدید در راهند
دکتر طیبنیا اضافه کرد: ابرپروژه نورد گرم بعد از ۱۰ سال به جریان افتاده است و چند ماه دیگر شاهد یک تحول بنیادین در محل احداث این پروژه شاهد خواهیم بود. همچنین نیروگاه ۹۱۴ مگاواتی که بهمن ماه سال ۱۴۰۰ کلنگزنی شد؛ امروز حدود ۷۸ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و در تیرماه سالجاری از فاز یک آن بهرهبردای میشود. همچنین مطالعه برای احداث نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی که از سال گذشته شروع شد؛ یک سال به طول انجامید. امروز هم تعیین پیمانکار شده و امیدواریم در پایان سالجاری تکمیل شود.
وی ادامه داد: یکی از پروژههای بزرگی که پس از مدتها سال گذشته شروع شد؛ پروژه انتقال آب بود که از دوره مدیرعامل اسبق قرار بر اجرای این پروژه بود و بالاخره با همت دولتمردان و استاندار اقدامات و پیگیریها زیادی برای اجرای این پروژه انجام شد. هدف این پروژه حل مشکل آب فولاد مبارکه نیست؛ چراکه اکنون ۵۰ درصد از آب موردنیاز خود را از طریق پساب تامین میکنیم. پروژه انتقال سالانه ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب دریایعمان به معنای حل مشکل آب صنعت استان اصفهان است. هزینه فاز اول پروژه انتقال آب حدود ۲۵ همت است و در فاز بعدی این پروژه حدود ۵۰ همت سرمایهگذاری برای آبشیرینکنها و لولهگذاری لازم است تا آب به استان اصفهان برسد.
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه تصریح کرد: سال گذشته برداشت آب ما از رودخانه زاینده رود حدود ۱۴ میلیون متر مکعب بوده است که با برنامهریزیهای صورت گرفته؛ این مقدار تا چند سال آینده به صفر میرسد. همچنین در برنامه داریم تا پساب ۶ شهر دیگر را خریداری کنیم و میزان برداشت ما از زاینده رود حدود یک درصد است.
توسعه تولید محصولات جدید
دکتر طیبنیا ابراز کرد: یکی از اقدامات اصلی این مجموعه؛ توسعه تولید محصولات جدید در سبد محصولات بود. این بنگاه هر سال محصولات جدیدی را به سبد محصولات خود اضافه میکرد، اما هیچگاه به این گستردگی نبود. سال گذشته ۱۴ محصول جدید به بازار عرضه کردیم و یکی از این موارد فولاد زنگ نزن است؛ محصولی که بسیاری از شرکتهای جهانی نتوانستند آن را تولید کنند، اما همکاران ما با تلاش مضاعف و بدون حضور کارشناسان خارجی موفق به انجام این مهم شدند و امسال نیز برنامه تولید انبوه این محصول را داریم.
وی مطرح کرد: تمامی این اتفاقات در سایه حضور نیرویانسانی خبره محقق شد. به همین منظور سال گذشته یک هزار و ۱۰۰ نفر نیرو از طریق آزمون استخدامی جذب کردیم و اکنون ۳۵ هزار نفر به طور مستقیم و ۳۸۰ هزار نفر به صورت غیرمستقیم در مبارکه اشتغال دارند.
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه ابراز کرد: میانگین جهانی مصرف آب در صنعت فولاد حدود ۳.۳ مترمکعب برای تولید هر تن فولاد است. فولاد مبارکه سال گذشته به ۲.۲ متر مکعب به ازاء هر تن تولید اسلب رسید؛ بنابراین از این نظر از بنچمارکهای جهانی وضعیت بهتری داریم. همچنین سرمایهگذاریهای مختلفی در بازچرخانی و تغییر رژیم صنعتی آب در مبارکه در حال انجام است. از سال ۱۳۷۰ که آب سالانه فولاد مبارکه ۴۰ میلیون متر مکعب برای دو میلیون و ۴۰۰ هزار تن تولید تعریف شد؛ امروز به ۱۶.۳ میلیون متر مکعب برای هفت میلیون و ۲۰۰ هزار تن رسیدهایم.
دکتر طیبنیا با اشاره به اهمیت مباحث زیستمحیطی در فولاد مبارکه گفت: عدد شاخص جهانی تولید دیاکسید کربن حدود ۱.۹ اعلام شده است، اما در فولاد مبارکه این عدد ۱.۶ است. با این وجود برنامه کاهش آلایندگی از نظر دیاکسید کربن را در نظر داریم. راندمان نیروگاه جدید این مجموعه نزدیک به ۶۰ درصد و مصرف آب آن کمتر از سایر نیروگاههاست. اگر نیروگاه خورشیدی وارد مدار شود؛ جایگاه فولاد مبارکه در دنیا جزو بهترینها خواهد شد. همچنین ۲۰۰ مگاوات هم نیروگاه بادی را در اختیار داریم که نتیجه این سه نیروگاه منجر به کاهش ۲.۵ میلیون تن دیاکسید کربن خواهد شد.
وی یادآور شد: سرمایهگذاری که در حوزه کاهش مصرف انرژی در فولاد مبارکه اتفاق افتاده؛ در کشور نظیر نداشته است. همچنین دو میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار سرمایهگذاری در حوزه کاهش مصارف انرژی و تغییر الگوی مصرف آب در برنامه داریم. همزمان کاهش مصرف برق و بهینه کردن مواد اولیه به طور جدی در برنامه ما قرار گرفته است.
صرفهجویی ارزی سه میلیارد دلاری
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه با اشاره به بومیسازی در این بنگاه اقتصادی تاکید کرد: از این طریق بالغ بر ۱۰۰ هزار قطعه طراحی شده و به دنبال آن نیز سه میلیارد دلار صرفهجویی ارزی اتفاق افتاده است. یک هزار و ۳۰۰ قطعه نیز در سال گذشته بومیسازی و منجر به ۱۸۱ میلیون دلار صرفهجویی شد.
دکتر طیبنیا اظهار داشت: سال گذشته پیچیدهترین حملات سایبری را تجربه کردیم که جزو سه حمله سایبری پیچیده در دنیا بودند. این حملات از ۱۴ ماه گذشته برنامهریزی شده بود و میتوانست برای پنج تا ۶ ماه تولید را متوقف کند. از کار افتادن فولاد مبارکه به معنای توقف سایر صنایع متصل به صنعت فولاد است. اگر مبارکه متوقف شود؛ صنعت کشور متوقف خواهد شد.
وی بیان کرد: با این وجود سال گذشته بیشترین سود تقسیمی بین سهامداران را داشتیم که مبلغ آن حدود ۴۹,۸۱۰ میلیارد تومان رسید. این مهم بزرگترین توزیع سود تاریخ بورس کشور بود.
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه تاکید کرد: سال گذشته ۵۰ درصد افزایش قیمت گاز داشتیم و این محصول را بالاتر از قیمتهای جهانی خریداری کردیم؛ بنابراین فولاد مبارکه یارانه نمیگیرد. در سایر مولفههای تولید نیز افزایش هزینه داشتیم که میتوان به افزایش ۴۴ درصدی هزینه برق، رشد ۷۴ درصدی هزینه حملونقل و رشد ۱۴ درصدی مواد اولیه اشاره کرد. در فروش هم وظیفه داشتیم تا با افزایش عرضه؛ بازار را کنترل کنیم. به همین دلیل سال گذشته ۱۴ درصد در عرضه داخلی افزایش و ۱۱ درصد هم در بازار صادراتی افزایش عرضه محصولات داشتیم و در سال گذشته یک هزار و ۱۹۳ هزار تن محصولات به بازارهای جهانی صادر کردیم که این موارد ارزآوری بیش از ۶۰۰ میلیون دلار برای اقتصاد کشور به همراه داشت.
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه با اشاره به نحوه استفاده از ارز حاصل از صادرات یادآور شد: در مسائل ارزی در چارچوب دستورالعملهای بانکمرکزی عمل خواهیم کرد. تا به حال ارز را به قیمت آزاد نفروختهایم و قیمت ارز برای ما مهم نیست. برای ما مهم مجموعه قیمت ارز در کشور است. به عنوان شهروند و تولیدکننده هر چه این نرخ کمتر شود، بهتر است؛ زیرا اکثر هزینههای ما در کشور شکل میگیرد. ممکن است در کوتاهمدت منافعی شکل گیرد، اما در بلندمدت تعادل اتفاق میافتد.
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه مطرح کرد: اصفهان مرکز افراد تحصیلکرده است و میخواهیم اصفهان را به قطب فناوری کشور تبدیل کنیم؛ در آن صورت تولیدات ما کمتر آلاینده خواهد بود. این موارد منافعی است که با وجود مبارکه محقق خواهد شد. از یک طرف به گرانفروشی و از طرفی دیگر به ایجاد رانت متهم میشویم. در این مورد باید گفت که شرکت فولاد مبارکه در عرضه، تعیین خریدار و قیمت هیچ اختیاری ندارد و بیشتر از همه به دنبال تعادل در بازار است.
دکتر طیبنیا در پاسخ به این پرسش که چرا طرحهای توسعهای فولاد مبارکه در کنار دریا تعریف نشده است، گفت: طرحهای توسعه در حوزه کمی کنار دریا برنامهریزی شده است. یکی از دلایل سودآوری فولاد مبارکه نقطه مکانی آن است. مواد اولیه ما از نقاط مختلف کشور مانند خراسانجنوبی، کرمان، یزد، همدان، زنجان و… تامین میشود. موقعیت مکانی این مجموعه طوری است که هزینههای ما بهینه است، اکنون فولاد هرمزگان هزینههای بسیار بیشتری برای حملونقل مواد اولیه میپردازد.
وی بیان کرد: هزینههای انتقال آب در بسیاری از موارد از هزینههای حملونقل کمتر است. اکنون امکان جابهجایی فولاد مبارکه وجود ندارد و احداث مجدد این کارخانه در نقطهای دیگر امکانپذیر نیست. بنابراین پروژه ۷۵ همتی انتقال آب مقرونبهصرفه است و توجیه اقتصادی دارد. قبل از طرح انتقال آب برنامه ما سرمایهگذاری در حوزه استانی بود، اما اختلافات بین استانی و مشکلات اخذ مجوز موجب شد تا بر روی پروژه انتقال آب دریایعمان به اصفهان تمرکز کنیم. میلیاردها متر مکعب آب از استان خارج میشود که اگر جلوی آنها گرفته شود؛ بخش زیادی از مشکل آب زایندهرود رفع خواهد شد.
مصرف آب در فولاد مبارکه زیر یک درصد
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه تصریح کرد: در کشور ۹۲ درصد مصرف آب به بخش کشاورزی اختصاص دارد و حدود ۶ درصد مصارف شرب و کمتر از ۲ درصد سهم صنعت است. در اصفهان حدود ۷۳ درصد سهم بخش کشاورزی، حدود ۲۱ درصد شرب و حدود ۵ درصد صنعت است. بنابراین در این استان بخش صنعت آب زیادی مصرف نمیکند. فولاد مبارکه زیر یک درصد آب زاینده رود را مصرف میکند که طی سه سال آینده به صفر میرسد.
دکتر طیبنیا با اشاره به پرونده ۹۲ هزار میلیارد تومانی فولاد مبارکه عنوان کرد: در این خصوص یک گزارش رسمی به مجلس ارائه و همچنین یک گزارش غیررسمی با اعداد و ارقام نجومی در رسانهها مطرح شد. اصل گزارش تحقیقوتفحص در مجلس خوانده شد و با آن هیچ مشکلی نداریم و باید مراحل قانونی را طی کند، اما گزارش غیررسمی و اعداد و ارقام نجومی را قبول نداریم. بنابراین باید به این پرونده رسیدگی شود و در خصوص این موضوع قضاوتی نمیکنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که سهم فولاد مبارکه در گرانی خودرو و لوازمخانگی چقدر است، ابراز کرد: باید دید چند درصد از هزینه ساخت یک خودرو ورق فولادی است. ۶۰۰ کیلوگرم از وزن یک خودرو ورق فولادی است که قیمت آن حدود ۳۰ میلیون تومان است و در ارزانترین خودرو حدود ۱۰ درصد قیمت خودرو را تشکیل خواهد داد. در صنعت خودرو سهم هزینه ورق ۵ درصد و در لوازم خانگی این عدد کمتر از ۵ درصد است. بنابراین گرانی خودرو و لوازمخانگی به علت گرانی محصولات فولادی را قبول نداریم.
فولاد مبارکه شفافترین شرکت در کشور
دکتر طیبنیا با اشاره به میزان سودآوری فولاد مبارکه تاکید کرد: با توجه به وضعیت تورم در کشور و در مقایسه با بنچمارکهای جهانی سود بالایی نداریم. در ضمن همین سود نیز ابتدا مالیات آن پرداخت میشود؛ سپس به سهامداران، صندوقهای تامیناجتماعی و سایر صندوقها و … توزیع و پرداخت میشود. سهم فولاد بسیار ارزشمند است و طی چند سال آینده بنگاههایی توان فعالیت دارند که ارزشآوری در ذات آنها باشد. در پنج سال گذشته سهم فولاد مبارکه ۳۱ برابر شده در صورتی که سکه ۱۷ برابر و دلار و ساختمان به صورت میانگین ۱۱ برابر شده است. فولاد مبارکه شفافترین شرکت در کشور است؛ به گونهای که در مبارکه مدیرعامل اختیار برداشت ریالی از سیستم ندارد و تمام آن ثبت میشود.
دکتر طیبنیا با اشاره به مسئولیت اجتماعی و فرهنگی فولاد مبارکه اظهار کرد: با وجود اینکه یک مجموعه صنعتی هستیم؛ نسبت به جامعه احساس مسئولیت میکنیم و در این حوزه تحول بنیادین انجام دادهایم. رویکرد جدید ما در مسئولیتهای اجتماعی تدوین و اجرای پیشرفت و آبادانی است که این مهم با حمایت از مشاغل خانگی و اشتغالزایی در سال گذشته انجام شد.